Zibukeka kanjani izikelemu endle yenja, kungani zivela nokuthi zelashwa kanjani

Noma yimuphi umnikazi wezinja uzoshaqeka lapho ebona izikelemu endle yesilwane esifuywayo, kodwa ngeshwa lokhu kwenzeka ngezikhathi ezithile. Akuvamile ukuthi abangani abanemilenze emine babe nezinambuzane zamathumbu ezifana nezikelemu, ama-roundworms, ama-whipworms, nama-cestodes. Izikelemu zivame ukubangela izinkinga eziningi zempilo njengoba zithathelwana kakhulu. Ngokuvamile, lezi zilokazane azibonwa ngaphandle kwalapho isilwane esifuywayo sihlolwa odokotela bezilwane, okuhlanganisa nokuhlolwa kwamaqanda ezikelemu ezincane esitulweni senja. Ngezimpawu zokutheleleka kwenja ngezikelemu nendlela yokwelapha - ngokuqhubekayo.

Indlela izikelemu eziyithinta ngayo inja nempilo yayo

Impilo, ubukhulu, nobudala benja yizici ezibalulekile ekunqumeni izinga izikelemu zamathumbu ezithinta ngayo impilo yayo yonke. Kubalulekile futhi ukucabangela uhlobo kanye nenani lezikelemu isilwane esifuywayo esitheleleke ngazo. 

Izikelemu azihlali kuphela esiswini nasemathunjini: ngezinye izikhathi zingatholakala enhliziyweni, izinso, amaphaphu nezinye izitho. Isikelemu, esenzeka nasezinjeni, empeleni ayisona isilokazane kodwa siyisikhunta.

Izilwane ezifuywayo zingangenwa izikelemu zamathumbu ngezindlela eziningi. Inja egulayo ingadlulisela izikelemu emidlwaneni ngokusebenzisa ukutheleleka esibelethweni noma ngenkathi incela. Abangane abanemilenze emine nabo bangangenwa isifo ngokungenisa ngephutha enye indle yezinja enamaqanda ezikelemu, noma ngokudla isilwane esinezibungu. Izinja zingangenwa ama-tapeworms (cestodes) uma zidle ngephutha izeze eliqukethe izibungu zazo. 

Izikelemu ziyizilokazane eziyisibopho ezithola konke umsoco wazo kubazingeli bazo. Izinja ezincane, kanye nezilwane ezifuywayo ezincane noma ezinezivikeli mzimba ezintekenteke, zingase zithambekele kakhulu ekuthelelekeni ngezikelemu kunezinye.

Ngaphezu kokuthola izikelemu esitokisini senja yakho, ungase ubone izimpawu ezilandelayo zama-parasites amathumbu:

• Uhudo olunomkhondo wegazi noma amafinyila;

• Ukuhlanza;

• Ukuntuleka kokukhula nokuthuthuka okujwayelekile;

• Ukukhathala ngokweqile;

• Ukuqhakaza;

• Isimo esibi sejazi;

• Ukuphelelwa isifiso sokudla;

• Ukuncipha kwesisindo (naphezu kokunganeliseki);

• Ukuphaphatheka kwezinsini;

• Ukukhwehlela (uma izikelemu zingena emaphashini).

Uma kuvela noma yiziphi zalezi zimpawu zomtholampilo, kufanele uxhumane nodokotela wakho wezilwane ngokushesha okukhulu. Ezinye izikelemu zamathumbu, okuhlanganisa ama-hookworms nama-roundworms, ziyathelelana kubantu futhi zibhekwa njengengozi empilweni yabantu. Ngaphezu kwalokho, ezinye izikelemu, ezifana nezikelemu, zingahlala iminyaka emhlabathini futhi zihlale zithelela izilwane ezihlangana namaqanda azo.

Izimpawu zezikelemu enjeni

Izinhlobo ezine eziyinhloko zezikelemu ezitholakala endle yenja ama-hookworms, ama-whipworms, ama-roundworms, nama-cestodes.

• Izikelemu - ziyizibungu ezincane ezinomlomo omise okwehhuku.

• I-Vlasoglavy zibukeka njengezintambo ezincane ezisuka ekugcineni.

• Isibungu esiyindilinga efana ne-spaghetti futhi ingafinyelela amashumi amaningana amasentimitha ubude.

• I-Cestodes ngokuvamile azibonakali endle yezinja, kodwa amaqanda azo, abukeka njengezinhlamvu zelayisi, ngezinye izikhathi atholakala endle noma angase anamathele ngemuva kwenja.

Indlela engcono kakhulu yokunquma uhlobo lwezibungu ezinjeni ukuziyisa, kanye nesampula yendle yesilwane esifuywayo, uye kudokotela wezilwane wangakini. Uchwepheshe uzosiza ukukhomba nokwelapha noma yiziphi izimuncagazi. Ezimweni eziningi, izikelemu ezindala kunzima ukuzibona, ngakho ngokuvamile zitholakala endaweni yaselabhorethri. Isampula yendle ifakwa esixazululweni esikhethekile futhi ifakwe i-centrifuged ukuze ihlolwe ngaphansi kwesibonakhulu ukuze kube khona amaqanda ezikelemu.

Ukulungiselela izikelemu zezinja

Izikelemu ezitholakala endle yenja ngokuvamile kulula ukuzelapha. Kuye ngohlobo lwe-parasite, udokotela wezilwane uzonikeza umuthi wokuqeda izikelemu. Le mithi iqukethe izithako ezihlukahlukene ezisebenzayo, ngokuvamile i-fenbendazole, i-milbemycin, i-praziquantel, i-moxidectin, noma i-pyrantel pamoate. Amalungiselelo anjalo atholakala ngezindlela ezehlukene, okuhlanganisa imithi ewuketshezi, imijovo, amaphilisi, amalungiselelo asezindaweni ezishisayo, noma ama-dragees ahlafunwayo. 

Njengomthetho, lapho kutholwa i-helminths, i-deworming yenziwa kabili ngomehluko wezinsuku eziyi-10. Uma, ngemva kokukhishwa kwezikelemu, inja inezibungu ezinendle noma iphalaza, lokhu kusho ukuthi umuthi uyawenza umsebenzi wawo. Uma kunesidingo, udokotela angase anikeze umuthi izikhathi ezingaphezu kwezimbili.

Ukuvimbela izikelemu ezinjeni

Ngemva kokukhipha izikelemu inja, kubalulekile ukuxoxa nodokotela wezilwane ngokuzivikela. Imithi eminingi yezikelemu ezithathwa yizinja kanye ngenyanga nayo ilungele ukuvimbela izilokazane zamathumbu. Lokhu kwenza kube lula ukuvimbela jikelele kwe-helminths. Le mithi ibulala noma yiziphi izimuncagazi zamathumbu inja yakho engase izithole. Ukuze zisebenze kahle, kufanele zinikezwe isilwane sakho njengoba uqondiswa udokotela wakho.

Ngaphezu kokuthatha imishanguzo yezikelemu ezibanzi, udokotela wakho angase atuse ukuthi inja yakho ibe nesampula yendle njalo ezinyangeni eziyisi-6 kuye kweziyi-12 ukuze ihlole amaqanda ezinambuzane ezincane kakhulu. Njengoba ungekho umuthi onikeza isiqinisekiso esingu-100%, ukuhlaziya njalo indle yenja kuzovumela umnikazi ukuthi aqinisekise ukusebenza kahle kokuvimbela kwanyanga zonke futhi anikeze ithemba lokuthi izikelemu ngeke zisakonakalisa ukuphila kwanoma iliphi ilungu lomndeni.